Συμπληρωματικά με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Απολογισμού Βιωσιμότητας (“ESRS”) στο πλαίσιο του «CSRD», έχει ζητηθεί από την EFRAG να αναπτύξει ένα εθελοντικό πρότυπο υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για μη εισηγμένες ΜΜΕ (VSME). Έτσι, στις 17 Δεκεμβρίου 2024 η EFRAG παρουσίασε το Εθελοντικό Πρότυπο Αναφοράς Βιωσιμότητας για Μη Εισηγμένες ΜΜΕ (VSME), προσφέροντας μια προσαρμοσμένη προσέγγιση στις εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Η πρωτοβουλία αυτή, που έρχεται μετά την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Προτύπου Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) τον Ιούλιο του 2023, ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ανάγκη για συμπερίληψη στις δομές εκθέσεων βιωσιμότητας.

Το πρότυπο αυτό έχει σχεδιαστεί για επιχειρήσεις που δεν εμπίπτουν στο υποχρεωτικό πεδίο εφαρμογής της οδηγίας της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας (CSRD). Στόχος του είναι να αντιμετωπίσει τις μοναδικές ανάγκες και την ικανότητα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας των μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), επιτρέποντάς τους να έχουν πρόσβαση σε βιώσιμη χρηματοδότηση και να συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια πιο κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη οικονομία.

Οφέλη για τις ΜΜΕ

Το πρότυπο VSME είναι σημαντικό για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) καθώς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της Ευρωπαϊκής και Ελληνικής οικονομίας, καλύπτοντας περίπου το 99% των επιχειρήσεων. Παρά τη μεγάλη σημασία τους στην οικονομία της χώρας μας, η συμμετοχή των ΜΜΕ στη διαφάνεια σε θέματα υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών παραμένει περιορισμένη. Το πρότυπο VSME έρχεται να καλύψει αυτό το κενό, προσφέροντας:

  1. Σύνδεση με την Αλυσίδα Αξίας: Με την ευθυγράμμιση με τις αρχές του ESRS, το πρότυπο VSME βοηθά τις ΜΜΕ να παρέχουν δεδομένα βιωσιμότητας που απαιτούνται από μεγάλες επιχειρήσεις και επενδυτές.
  2. Βελτίωση Επιχειρησιακής Αποδοτικότητας: Επιτρέπει στις ΜΜΕ να διαχειρίζονται καλύτερα περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις, αυξάνοντας την ανθεκτικότητά τους.
  3. Υποστήριξη Βιώσιμης Ανάπτυξης: Ενθαρρύνει τις ΜΜΕ να συμβάλλουν στους ευρύτερους κοινωνικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων των στόχων της ΕΕ για βιωσιμότητα και κλιματική αλλαγή.

Δομή του Προτύπου

Σε αντίθεση με το νομικά δεσμευτικό ESRS για μεγάλες εταιρείες υπό την Οδηγία CSRD, το VSME είναι εθελοντικό, παρέχοντας ευελιξία στις ΜΜΕ, αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς και τις δυνατότητές τους, ενώ παράλληλα προωθεί την υιοθέτηση ισχυρών πρακτικών βιωσιμότητας. Παρέχοντας ένα τυποποιημένο πλαίσιο, το VSME αντικαθιστά τα ασυντόνιστα ερωτηματολόγια ESG που συχνά ζητούνται από διαφορετικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι τράπεζες, οι επενδυτές και οι επιχειρηματικοί εταίροι. Επιπλέον, εισάγει ένα αναλογικό σύνολο δεικτών που έχει σχεδιαστεί για να απλοποιήσει την υποβολή εκθέσεων και να βοηθήσει τις μη εισηγμένες ΜΜΕ να ξεκινήσουν το ταξίδι τους στη βιωσιμότητα, παρακολουθώντας παράλληλα τις επιδόσεις τους με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα, επομένως, με το πρότυπο, το VSME περιλαμβάνει δύο ενότητες:

  • Τη βασική Ενότητα, η οποία καλύπτει βασικές γνωστοποιήσεις, όπως κατανάλωση ενέργειας, υγεία και ασφάλεια εργαζομένων, και εταιρική διακυβέρνηση και
  • Τη συμπληρωματική Ενότητα, η οποία προσθέτει λεπτομερείς δείκτες για ΜΜΕ που συνεργάζονται με απαιτητικούς ενδιαφερόμενους, όπως τράπεζες ή μεγάλες επιχειρήσεις.

Η δομή αυτή επιτρέπει στις ΜΜΕ να ξεκινήσουν με τη βασική ενότητα και να επεκτείνουν την υποβολή εκθέσεων καθώς ωριμάζουν οι προσπάθειές τους για βιωσιμότητα. Η προσέγγιση αυτή διασφαλίζει ότι το VSME μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πολύ μικρές επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 εργαζόμενους καθώς και από μεγαλύτερες ΜΜΕ με έως και 250 εργαζόμενους.

Απλοποίηση και ευελιξία

Με βάση τα σχόλια των ενδιαφερομένων μερών, το VSME αναπτύχθηκε με απλοποιημένη γλώσσα και σαφή, φιλική προς το χρήστη δομή. Μια από τις πιο κοινές ανησυχίες των ΜΜΕ κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων ήταν η πολυπλοκότητα των προηγούμενων προτύπων υποβολής εκθέσεων, τα οποία συχνά χρησιμοποιούσαν τεχνική ορολογία ή περίπλοκες απαιτήσεις που ήταν δύσκολο να κατανοήσουν οι μικρότερες επιχειρήσεις. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανησυχίες, το VSME δίνει προτεραιότητα στη σαφήνεια και την απλότητα των οδηγιών του. Η γλώσσα έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι εύκολα κατανοητή από τις ΜΜΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στην αφαίρεση των διφορούμενων όρων και στην παροχή σαφών παραδειγμάτων. Η προσέγγιση αυτή υποστηρίζει περαιτέρω την ευελιξία, διασφαλίζοντας ότι οι ΜΜΕ μπορούν να επιλέξουν το επίπεδο αναφοράς που είναι κατάλληλο για τους πόρους τους.

Μια άλλη σημαντική αλλαγή σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας είναι η κατάργηση της ανάλυσης ουσιαστικότητας. Συνήθως, η ανάλυση ουσιαστικότητας περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των παραγόντων ESG που είναι πιο σημαντικοί για τις δραστηριότητες και τα ενδιαφερόμενα μέρη μιας εταιρείας. Ωστόσο, η ανατροφοδότηση από τους συντάκτες ΜΜΕ τόνισε ότι αυτή η διαδικασία ήταν υπερβολικά πολύπλοκη και απαιτητική σε πόρους για τις μικρότερες επιχειρήσεις.

Για την αντικατάστασή της, η VSME εισάγει την αρχή “εάν ισχύει”. Αντί να απαιτείται επίσημη αξιολόγηση της σημαντικότητας, οι ΜΜΕ καθοδηγούνται από προκαθορισμένες περιστάσεις που ενεργοποιούν συγκεκριμένες γνωστοποιήσεις. Αυτή η απλουστευμένη προσέγγιση επιτρέπει στις ΜΜΕ να επικεντρωθούν στα πιο σημαντικά θέματα βιωσιμότητας για την επιχείρησή τους, διατηρώντας παράλληλα τη συνοχή με ευρύτερα πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας, όπως τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας (ESRS).

Εμπιστευτικές πληροφορίες και διαφάνεια

Η EFRAG αναγνωρίζει ότι η εμπιστευτικότητα αποτελεί σημαντικό μέλημα για πολλές ΜΜΕ, ιδίως όταν πρόκειται για τη δημοσιοποίηση ευαίσθητων επιχειρηματικών πληροφοριών. Ως εκ τούτου, η VSME τονίζει ότι η πρωταρχική λειτουργία της έκθεσης βιωσιμότητας είναι να διευκολύνει τη διμερή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ΜΜΕ και των βασικών αντισυμβαλλομένων τους, όπως οι τράπεζες, οι επενδυτές και οι επιχειρηματικοί εταίροι. Ενώ οι ΜΜΕ ενθαρρύνονται να δημοσιεύουν τις εκθέσεις βιωσιμότητάς τους, αυτό είναι απολύτως προαιρετικό. Η ευελιξία επιτρέπει στις ΜΜΕ να προσαρμόζουν τις γνωστοποιήσεις τους με βάση τις επιχειρηματικές τους σχέσεις και τις στρατηγικές τους προτεραιότητες. Η προσέγγιση αυτή εξισορροπεί την ανάγκη για διαφάνεια με την προστασία των ιδιόκτητων ή εμπιστευτικών πληροφοριών.

Στροφή προς τη βιωσιμότητα

Υιοθετώντας το πρότυπο VSME, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) μπορούν να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους βιωσιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφεύγοντας τις αυστηρές υποχρεώσεις που ισχύουν για τις μεγαλύτερες εταιρείες. Αυτή η προσέγγιση δείχνει τη δέσμευση της EFRAG για τη δημιουργία ενός πλαισίου βιωσιμότητας που είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες όλων των επιχειρήσεων. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά προς μια πιο βιώσιμη οικονομία, το πρότυπο VSME παρέχει στις ΜΜΕ έναν σαφή οδικό χάρτη για την ανάπτυξή τους, συμβάλλοντας παράλληλα σε ένα πιο πράσινο μέλλον. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της οδηγίας CSRD, οι ΜΜΕ θα πρέπει να αρχίσουν να εκδίδουν εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης από το 2026, στο πλαίσιο του τρίτου κύματος εφαρμογής.

Το VSME θα χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι προσπάθειες υποβολής εκθέσεων είναι ανάλογες τόσο για τις οντότητες του CSRD όσο και για τις οντότητες που δεν εμπίπτουν σε αυτό. Με συνεχή υποστήριξη από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τους ενδιαφερόμενους φορείς, το VSME έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά τη διαφάνεια και τις πρακτικές βιωσιμότητας των ΜΜΕ σε ολόκληρη την Ευρώπη, προωθώντας παράλληλα τη συνοχή και τη συγκρισιμότητα των δεδομένων ESG που χρησιμοποιούνται από τους επενδυτές, τις τράπεζες και τους εταίρους της εφοδιαστικής αλυσίδας.

πηγές:

https://www.linkedin.com/pulse/efrag-finalises-vsme-the-sustainability-app-iglhc/

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32022L2464

https://www.capital.gr/me-apopsi/3891819/i-efrag-parousiazei-to-protupo-vsme-mia-nea-epoxi-gia-ti-biosimotita-ton-mme/